Wyspa Twarzy

Nie pierwszy i nie ostatni - jeśli wierzyć doświadczeniom czerpanym z nauki o dziejach Północy, Muru i tego, co za nim położone. Niemniej, owszem, działo się sporo i może faktycznie było coś w przewidywaniach starca. Ostatnimi czasy o najazdach zza morza słyszało się tyle, że tu i ówdzie sobie ktoś kawałek ziemi wykroił. Inwazja rozmiarami dorównująca zajęciu Doliny się nie powtórzyła. Jeśli jednak w najbliższym czasie fanatycznych przybyszy zacznie masowo przybywać, to nie jest wykluczonym, że zajmą walkami takich Muddów czy Durrandonów nawet. Być może ktoś - może Żelaźni, może mniejsi władcy, może wielcy królowie a może wszyscy na raz - zechce z zamieszania tym spowodowanego skorzystać, by coś ugrać dla siebie. Wtedy faktycznie może się zacząć dziać.

Czy Zieloni Ludzi coś wiedzieli? To i owo. To i owo... Na Wyspie Twarzy rzadko witano gości, niemniej niektórzy z jej mieszkańców potrafili wzrokiem sięgać daleko. Ewentualnie to ptaszyny przynosiły im ciekawostki.
Starzec mógł się dowiedzieć, jeśli na przykład poruszył ten temat, że Dzicy przeszli Mur. Wiele plemion ponoć uciekało na Południe przed nowym Królem i jego hordą. Ta zaś pokonała siły Starka i sama też przekroczyła lodowego giganta,  zajmując nawet Wschodnią Strażnicę. Kolejną nieciekawą sprawą był atak na Szczypcową Wyspę, którą najechali i splądrowali Andale pod wodzą jakiegoś okrutnego wojownika. Nastąpiło to u początków tego księżyca. Poza tym chyba było to wszystko, co miało jakieś większe znaczenie.
Pierwszego dnia kolejnego księżyca wyczekiwał aktywnie. Uzupełnił dziennik, przerobił razem z asystentem część ziół na leki. Drugiego dnia był czas by udać się na drugi brzeg i tam poniuchać. Tam zaś... No, było dość ludno. Przybywali kolejni możni, towarzyszyli im ich wybrani wasale, dworzanie oraz domowi czempioni a także zbrojni i służba. Zbliżało się także święto, i to święto w wyjątkowym miejscu, tak więc wielu miało ze sobą przygotowane odpowiednie ofiary. Ludzie w takiej grupie i przy takiej okoliczności przejawiali oczywiste skłonności. Dogadywano na ten przykład umów. Ponoć Lychester i jego bezpośredni senior, Bracken, ogłaszali, iż więzy małżeńskie umocnią więź między oboma rodami. Najstarszy syn Lychestera brał sobie pannę z Brackenów. Poza tym mówiono głównie o święcie, odnowieniu sojuszu i zgadywano, co się z tym będzie wiązało. Jedno suponowali, że to tylko tak w razie czego. Inni przepowiadali nadchodzącą inwazję z Andalos, Doliny albo i obu krain na raz. Jeszcze inni uważali, że król szykuje się do wojny, a i owszem, ale ofensywnej, albowiem zamierza ruszyć i przegonić zarazę z Doliny, poprzedzając to uświęconym sojuszem. No i oczywiście mówiono też o Ibbeńczykach, a przynajmniej mówili ci, co w temacie trochę wiedzieli.
U wieczorka sytuacja nieco luzowała się. Mniej było krzątaniny, ale ludzie nadal popijali, zbierali się w grupki, gadali czy grali w kości. Wtem nagle po obozowisku wieść buchnęła, że ktoś z pobliskiego wzgórza dojrzał królewski orszak. Król! Król się zbliżał! Możni wasale to tam, wyjrzeli z namiotów może. Niemniej, prostaczkowie w postaci służby czy też młodzi czempioni byli szczególnie podekscytowani. Ponoć orszak władcy był bardzo duży a i też dojrzeć tam miano wielkiego białego byka, niechybnie prowadzonego na ofiarę z okazji święta. Mogwyn, jeśli tego chciał, mógłby jeszcze dziś spotkać się z monarchą. Ale tymczasem... Postąpił kroczek i... Na coś nadepnął. Schylił się i zobaczył wdeptany w ziemię srebrny pierścień. Nie było to nic kunsztownego, ale wartego pewnie parę monet. Jeśli zaś chciał się bliżej przyjrzeć, być może szukając wskazówek co do właściciela, to takowych nie znalazł. Mógł zatrzymać cacuszko, ten skarb. Ewentualnie mógł też szukać właściciela, który może odwdzięczy się choćby dobrym słowem.

To się zgadzało, zbiorowisko w pobliżu wybrzeży było całkiem spore. Po obozowiskach szlachciców, co jasne, łatwiej było się przemieszczać, o ile ktoś został dopuszczony. Pawilony były tam charakterystyczne dla konkretnych rodów, natomiast rozłożenie dość luźne, by każdy miał trochę swobody. Pospólstwo to inna para ciżm, ma się rozumieć. Bez konkretnych rozkazów wszystko było porozkładane tak, jak dało się upchnąć a jedyny podział jaki dało się zauważyć, to ten na osady. Każda mniej więcej osada miała zaś miejsce pod wielkie ognisko oraz jakąś przestrzeń, gdzie składowano alkohol, wiktuały oraz ofiary dla Bogów.

Tak sam to całkiem nie był, ale kiedy starzec stał naprzeciw królewskiego orszaku, reszta zebranych ciekawskich rozstępowała się przed nim. Było dość głośno, ludzie pozdrawiali władcę wesołymi okrzykami.
- I ja ciebie witam, Mogwynie. - Odrzekł donośnym głosem władca. Rad był z informacji przyniesionej przez Mogwyna. Pomny też, iż nie będzie się na Wyspę Twarzy wybierał z nazbyt liczną grupą. Było to, jak sam starzec zauważył, święte i wyjątkowo niedostępne - co ma się rozumieć przez "niechętne byle gościom" - miejsce. Poza tym, by przewozić wszelkich dworaków swoich i lordów a potem jeszcze rycerzy, to łodzi by im nie stało, by w sensownym czasie to uczynić. Nie, zdecydowanie. Król myślał raczej o swych najbliższych, lordach oraz ich dziedzicach. Czyli o osobach najważniejszych względem przysięgi, które na miejscu będą także mogły poprzysiąc, iż dopomogą w dziele, w którym on zaprzysięgnie udział. To znaczy w sojuszu. Tymczasem jednak, tak tutaj stać było źle. Jego Miłość poprosił Mogwyna, by zjadł z nim skromny posiłek, kiedy namioty będą rozkładane. Teraz jednak chciał dotrzeć na miejsce. I tak uczynił, prowadząc kolumnę poprzez tłum, w który od czasu do czasu sypnął monetami. Prostaczków to ucieszyło.

Podano sery, owoce i wino. Potem miał być jeszcze kurczę na ciepło. Król chciał, by z grubsza przybliżyć mu przebieg ceremoniału. Co prawda nie był znany jako przemyślny planista, ale też i nie wypadało przy takich okolicznościach dać gafę. To było w zasadzie wszystko.


Tego dnia swoje święto mieli Bogowie i ludność przeto świętowała. Od rana zaczęły się energiczne przygotowania. Wyprawa na Wyspę Twarzy miała zaś ruszyć późnym popołudniem. I tak też było, bez wydarzeń znaczących dla Mogwyna, jeśli sam nie byłby ich inicjatorem. Król, najznaczniejsi jego dworzanie oraz lordowie królestwa udali się na łodzie, które przewiozły ich na drugi brzeg. Przewieziono też ofiarę, czyli wielkiego białego byka, który miał zostać podarowany Bogom z okazji święta. To był właściwie ostatni moment, by coś rzec względem króla czy któregoś z innych wyróżnionych gości. Niebawem bowiem miało się rozpocząć to, co zapewne niektórzy nazwą Drugim Paktem.

Kwestia wyjaśnień czy porad poprzedniego dnia... Król przyjął słowa starca z pewną ulgą. Najwyraźniej dla niego też wygodniej było, aby wszystko odbyło się w możliwie jak najprostszy sposób. Co jasne, propozycja posiłku była w mocy, nawet jeśli nie było specjalnie o czym ważnym mówić. Co takoż jasne, całego wieczora Jego Miłość nie zamierzał poświęcać - być może "zajmować", zależy, z czyjej perspektywy oceniać - Mogwynowi, albowiem musiał jeszcze pomówić ze swymi lordami, którzy niechybnie doń zajrzą. Tak... To już była jednak przeszłość. Mieli kolejny wieczór a zawarcie sojuszu pomiędzy Dziećmi a Królestwem Wzgórz i Rzek zbliżało się wielkimi krokami.

Jak to wszystko przebiegło. Ano pojawili się reprezentanci Dzieci Lasu oraz Zielonych Ludzi i... Cóż, jeśli ktoś liczył na zaprawdę wyjątkowy "spektakl", to niechybnie się zawiódł. O ile jedna ze stron prezentowała się niecodziennie, szczególnie dla takiego choćby Ibbeńczyka, to sam przebieg zawarcia sojuszu był niezwykle prosty. Nie spisano żadnych dokumentów, nie fetowano. Dzieci oraz Król złożyły sobie nawzajem obietnicę w cieniu czardrzew i na oczach Bogów, przed którymi nie lza łgać. Były to proste obietnice, nie okraszone sprytnymi kruczkami i słownym lawirowaniem. Obie strony zobowiązywały się wspólnie bronić wiary w obrębie Królestwa Wzgórz i Rzek, w razie gdyby doszło do nieprzyjacielskiej inwazji. Z wypowiedzianych słów można było wnioskować, iż w razie toczenia jakiś wewnętrznych sporów, chęci ekspansji ze strony Muddów czy najazdu innych wyznawców Bogów, Dzieci nie będą się do konfliktu mieszać, chyba, że najeźdźcy z jakiegoś powodu pogwałciliby świętości.
Przyniesiono pokryty runami młot i podarowano go Jego Miłości Tristanowi, który to został mianowany przyjacielem Dzieci Lasu oraz obrońcą wiary. Władca następnie zwrócił się ku swym wasalom z zapytaniem, czy dopomogą mu w tym, co przyobiecał i czy oni również przysięgają respektować to, co dzisiaj na Wyspie Twarzy ustalono. Oczywiście było to pytanie czysto retoryczne. Pierwszy uderzył się w pierś i z przysięgą na ustach wyszedł Mallister. Zaraz za nim Bracken, następnie Cox, Blackwood i tak dalej, i tak dalej... Ostatecznie pozostało tylko złożyć ofiarę z byka, co też uczynił sam władca. Wnętrzności zwierzęcia rozwieszono na gałęziach drzew. Choćby Thoggowi mogło wydać się to nieco barbarzyńskie, bo i faktycznie zwyczaj był to nieco makabryczny. Jednak praktyka ta była, jak się twierdziło, miła Bogom. Przeto tak właśnie czyniono.

Król za dobre słowo podziękował i zapewnił, iż tak właśnie będzie. Jeśli ktokolwiek będzie na tych ziemiach uderzał w ich wiarę, spotka się tedy ze srogim gniewem.
Co zaś tyczyło się sadzonek... Dobrze, mogli takowe udostępnić a kiedy te wyrosną już na dojrzałe drzewa, przysłać kogoś, kto wyrzeźbi w nich twarze, aby bogowie mogli patrzeć. Dlaczego tak bezproblemowo? Ano żyć tam będą lokalni mieszkańcy a Ibbeńczycy to poddani Mudda. Pierwsi powinni mieć gaj a drudzy są zobowiązani do poszanowania wiary. Jeżeli nagle włochaty lud postanowiłby wyciąć drzewa i sporządzić z nich sobie łuki, tarcze czy meble do domostw, to byłoby to pogwałcenie zawartego przymierza. Na chwilę obecną mogli odstąpić cztery sadzonki. Na początek, by nowy gaj mógł zacząć życie.

Skoro sojusz był już zawarty, pozostało powrócić na drugi brzeg, ażeby świętować. Widać już było, jak po drugiej stronie wody rozpalają się wielkie ognie. Niechybnie będzie to noc pełna pijaństwa, radości oraz, zapewne, rozpusty.

Adept sztuki alchemicznej i uczeń sędziwego Mogwyna odpowiedział na sugestię uśmiechem, w którym dało dostrzec się cień zakłopotania. Czy chodziło o sam temat, czy może po prostu o sposób w jaki poruszył ów jego nauczyciel - trudno orzec. Jakby to nie było, nie zamierzał oponować a wręcz wesoło oznajmił, iż "idzie zrobić coś lekkomyślnego w takim razie".  Może rzeczywiście znajdzie sobie jakąś pannę, spożyje nieco trunku i posili się szykowanymi nad ogniem mięsiwami. Po prostu się zabawi i rozluźni. Zaś jak wiadomo, odpoczynek i odejście od codziennych problemów mogą człowiekowi tylko pomóc, jeśli utrzymuje w tym odchodzeniu zdrowy umiar.
Jeśli o Liścia chodziło, to jego planem był powrót do domu, którym było oczywiście Wysokie Serce. Jeśli starzec nie miał nic przeciwko, zabrałby się w drogę z nimi a później odbił w swoim kierunku. Byłoby można pomówić, tak jak to przyjaciele mają w zwyczaju. Kto wie, kiedy znów się zobaczą, prawda? Co zaś tyczyło się komentarza wobec planów Mogwyna, to Liść orzekł tylko, iż życzy mu szczerze powodzenia w planowanych eskapadach. Bo i co więcej miał rzec? Wszak ten tutaj człek dobrze wiedział czego chce.

Plotki ploteczki... Wśród świętujących na drugim brzegu prawie wszyscy byli ludźmi, niemniej i kilkoro przynajmniej Dzieci się przewijało tu i ówdzie. W końcu zawiązany został sojusz a w tak wyjątkowych okolicznościach wypadało dokonać zbliżenia. Takoż zasłyszane wieści mogły napływać z różnych źródeł. Lokalni mieszkańcy czy ludzie na służbie lordów niewiele mieli do powiedzenia. To co mógł zasłyszeć bodaj dwa dni temu powtarzało się. Ludzie byli ciekawi co będzie dla krainy oznaczał ten sojusz. Wiodącym tematem była też ibbeńska kolonia oraz to, jak jej usytuowanie może zostać odebrane przez władczynię Doliny. Brackenów oraz Lychesterów miał połączyć związek panny od seniora z synem wasala. W gruncie rzeczy to tyle z co ważniejszych spraw. Oczywiście dużo można by mówić o kłótniach włościan czy nieurodzaju spowodowanym, ot choćby, szkodnikami. Takie rzeczy zdarzały się często i były codziennością na świecie.
Dzieci wiedziały więcej. Z wiadomych powodów. Ot choćby powiedzieć mogły, iż na ziemie Rosbych w okolicach Czarnego Nurtu napadli ludzie zza morza. Ponoć armia lorda została wybita a ziemie splądrowane. Tak szeptały ptaszki, które, co nie wykluczone, były na pobojowisku. Z niesmętnych zaś ciekawostek, to ponoć jakiś zamorski pan ze srebrnymi włosami odwiedził gaj w Królewskim Lesie. Był ciekaw Dzieci, prosił o sadzonkę czardrzewa, ale jej nie dostał. Poza tym proponował okazję do zamieszkania za morzem. Dzieci na to nie przystały, ale namawiane były też olbrzymy i ponoć parę nawet się zgodziło.

Panicz i panna byli ze swymi rodzinami na miejscu, rodziny nawet pozwoliły im się nieco bliżej poznać. Oczywiście nie było tutaj mowy o żadnych zdrożnościach. Chłopak, jak to chłopak, mógł sobie znaleźć jakąś dziewkę w czasie święta, ale związek mógł zostać skonsumowany dopiero po jego oficjalnym zawarciu. Co zaś tyczyło się przyszłych dzieci, to przyszła parka była wdzięczna za propozycję. Tutaj też ojciec młodzieńca musiał im objaśnić z kim mają do czynienia, bo młodych starzy mędrcy niewiele interesowali. Oczywiście, coś tam względem całego zamieszania pod Okiem Boga musieli słyszeć, ale wiadomo jak to jest... Król zgarnął prawie całą uwagę. Trudno też było konkurować z magicznym ludkiem, jakim były Dzieci Lasu. Można zakładać, że o udziale Mogwyna będą wiedzieć głównie ci lepiej poinformowani, ale to i zarazem oznaczało, że ci ważniejsi. To dobrze, nieprawdaż?
Dzieci więcej o przybyszach zza morza nie wiedziały. Była to raczej ciekawostka, która takiego dnia nie przykuwała większej uwagi. Więcej już można było zasłyszeć o tym, co stało się pod Rosby. Nawet Dzieci były zaniepokojone. Andalowie poczynali sobie coraz śmielej. Niedługo zapewne wywalczą sobie kolejna królestwo i kolejną silną pozycję do prowadzenia ekspansji.


Wyruszali trzeciego dnia księżyca. Po zabawach w końcu wszyscy musieli odpocząć a i też skoro tylu możnych zebrało się w jednym miejscu, to bawiono się nieco dłużej. Co prawda nie tak jak w dniu święta, ale na pewno było wesoło.
Dunkin chętnie przyjął propozycję nauczenia się czegoś nowego. W podróży zatem - a ta będzie trwała dziewięć dni - mogli już zaczynać.

Po czasie dłuższym niźli zamierzony w końcu opuścili Cheering Town. Kroki zaś skierowali ku Mistwood, siedzibie królewskiego rodu Mertyns. Chociaż "królewskiego" to być może już niedługo... Tak czy siak, zostali przyjęci i ugoszczeni a starzec dostąpił widzenia z królem, mogąc z nim pomówić. Okazało się, że to i owo trafiło już do uszu monarchy i zdobycie Zielonego Kamienia nie było dlań zupełnie nowością. Inna sprawa z hołdem do którego Mogwyn nakłonił jego sąsiada, bo to akurat była nowość. Sugestia natomiast by i on rozważył ugięcie kolana... Z początku Mertyns nie był jej przychylny, ale w miarę rozmowy przekonywał się, że być może najlepiej będzie dlań jako pierwszy wyjść z korzystną dla siebie propozycją. I na tym stanęło. Bez konkretów nie można było zdecydować, ale wkrótce miano wyprawić posła do Końca Burzy, by otworzył pertraktacje.
Na ciekawe informacje nie było specjalnie co liczyć - tą sami raczej dostarczyli. Pomocy też nikt nie potrzebował. Dworzanie mieli naprawdę dobrą opiekę.


Wronie Gniazdo i Gryfie Gniazdo również, co spodziewane, gościny nie odmówiły a ich władcy z chęcią wysłuchali nowin z Cheering Town, które tutaj jeszcze nie dotarły. Niepokojący obrót wydarzeń szczególnie zainteresował władcę nadmorskiego zamku, którego włości byłby narażone na atak. Trzeba będzie pchnąć umyślnych do nadbrzeżnych osad, by szczególnie tam baczono na wody zatoki.
We Wronim Gnieździe Mogwyn spotkał zamkowego sługę, który zwrócił się do niego o pomoc. Człowiek ten miał źle złożoną po złamaniu rękę. Zamkowy medyk się tym nie chciał zająć, przynajmniej nie teraz. Do znachorki spod osady to trochę strach było iść, więc mając okazję, poprosił o pomoc, kiedy ta była oferowana. Zabieg się powiódł a ręka, ku zdziwieniu sługi, prawie natychmiast wróciła do dawnej sprawności. Ten biedy nie cierpiał, służąc na zamku, więc miał czym zapłacić. Nie była to fortuna, ale zawsze coś.


Powróciwszy do Końca Burzy, starzec nie zastał króla w dobrym nastroju. Ten hołdzie już wiedział od swoich ludzi, którzy wrócili drogą morską i za to był Mogwynowi wdzięczny. Trapiły go jednak sprawy napaści i rzezi na Estermont oraz, co jasne, śmierć własnego brata w którym miał zaufanego oraz zdolnego sługę. Wedle wieści zebranych przez powracających z Cheering Town wojaków, którzy o wyspę zahaczyli, istniały zeznania, które przeczyły plotce, jakoby atak na wyspę był dziełem Andalów. Przed królem zeznawało kilku prostaczków przywiezionych właśnie w tym celu. Twierdzili oni, jakoby większość napastników była odziana w pancerze z brązu a w ich okrzykach wyłapany został język Pierwszych Ludzi. No i jeden z ludzi mówił, że widział opancerzone olbrzyma. Pytanie władcy brzmiało: co to, kurwa jego mać, było?
Względem zaś Wendwater, to rozmowy się powiodły. Drugi syn króla weźmie sobie żonę z rodu Wendwater. Co prawda młody lord nie będzie miał syna z krwi Jelenia, ale i tak dobra oferta mariażu oraz ustalone poprzednio układy pozwoliły na porozumienie.
Czy coś jeszcze? W sumie tak... Jeśli Mogwyn jeszcze o tym nie słyszał, to ponoć jakiś Andal, Jon Dogger złożył hołd Darklynowi i stał się, w pokojowy sposób jego wasalem. Trochę niepokoiło to Wendwatera, którego charakter był już Mogwynowi znany.


Kolejne gościny przyniosły nowe wieści, ale już nie możliwości wykazania się. I na jednym i na drugim zamku mógł usłyszeć o Jonie Doggerze. Lord Buckler się tym w ogóle nie interesował, natomiast Wendwater był cokolwiek poddenerwowany i sarkał na decyzję Darklyna, który przyjmował innowierców pod swój dach, po tym co ich bracia uczynili jego wasalom. Nie życzył Darklynowi źle niemniej wróżył kłopoty, ale jak wiadomo, za dobrym wróżem nie był. Chociaż... Kto wie, może akurat trafił i faktycznie coś się stanie.
Z nowych wieści... Darklyn miał zwołać chorągwie i ruszyć przeciwko Andalom na Szczypcowy Przylądek. Chyba chciał tam wspomóc lokalnych władyków w obronie. A może planował zaatakować ich w plecy i podbić przylądek, co nie udało się jego przodkom. Na jego wyprawę ruszyła Layla Wendwater zwana "Dziką Dziewicą". Młody Wendwater nie próbował jej powstrzymywać, bowiem z Duskendale łączyły go raczej dobre relacje.


Hayford było zrujnowane po najedźcie potężnego andalskiego watażki Angrona. Dziedzic włości był jeszcze w młodym wieku i nie przebywał na zamku. Odbudowę nadzorował jeden z zaufanych panów z włości, mając pod rozkazami trochę chłopstwa i uzbrojonych poborowych z których część uważnie wypatrywała wroga. Co prawda kolejnego najazdu się nie spodziewano, bo ziemie już zostały porządnie zgrabione, ale... Strzeżonych Bogowie strzegą. Zioła i medykamenty chętnie przyjęto. Na pewno nie zaszkodzą. Starzec zaś mógł odnotować, iż sytuacja w Hayford jest dość niepewna. Dziedzic przebywał rzekomo na dworze Stokeworth, u rodziny swej matki. Ciekawe czy tamtejszy pan jakoś wykorzysta ten fakt?
Tutaj potwierdziło się, iż Jego Miłość Gunthor Darklyn, Czwarty Tego Imienia i tak dalej, zebrał ludzi, by wspomóc Elmo Bruna z Dyre Den, przeciwko któremu sprzysięgli się Angron "Ogar Wojownika" oraz namaszczony świętymi olejami nowy władca Driftmarku, Hugor Elonida.

Goodbrook w sprawie wojny nie miał nic do dodania. Natomiast mógł na jego dworze zasłyszeć mędrzec, iż Bracken i Blackwood wrócili do starych tradycji, i jakoś na początku jedenastego księżyca trochę się popsztykali. Nie było wiadome o co dokładnie poszło, ale chyba o jakieś sprawy chorążych. Doszło do jednego większego, choć niezbyt dużego starcia. Zwyciężył Bracken a potem już sprawa dotarła do Jego Miłości i ten zainterweniował. Wypadło na to, że Blackwood miał zapłacić jakieś odszkodowanie.
Tutaj też w gościnie Mogwyn mógł zasłyszeć, że podobno u mieszkających na terenie Dorzecza olbrzymów źle się dzieje. Niewiele w tej sprawie było wiadomo, bo cóż... Ludzie do olbrzymów zazwyczaj wolą nie podchodzić.


Ogólnie droga minęła im w spokoju. Czegoś się starzec, i nie tylko on, nauczył, paru osobom pomógł, tego i owego się dowiedział... Finalnie zaś dotarli na Wsypę Twarzy, gdzie lokalni mieszkańcy mogli potwierdzić plotkę o olbrzymach. Sporo z nich chorowało a cała sprawa zaczęła się w skupisku w pobliżu Zatoki Krabów. Trudno powiedzieć, co się dokładnie zadziało, ale faktem było, że olbrzymy słabowały a wędrujące osobniki przenosiły przypadłość w głąb Dorzecza. O dziwo ludzi to nie tykało.